Thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh, ngay từ đầu năm 2012 Ban Pháp chế đã chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch, quán triệt đến từng thành viên và tổ chức thực hiện; trong đó có những mặt công tác được quan tâm, tích cực triển khai và thực hiện có kết quả như hoạt động giám sát trên lĩnh vực thi hành pháp luật.

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo luật định, trên cơ sở báo cáo định kỳ, báo cáo chuyên đề của UBND tỉnh, các cơ quan pháp luật và từ những thông tin thu thập được, Ban Pháp chế thường xuyên thực hiện giám sát công tác thực thi pháp luật, nhất là hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án (hình sự, dân sự), giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; thi hành các kết luận, quyết định sau thanh tra, quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có hiệu lực pháp luật. Về phương pháp, Ban thực hiện giám sát theo định kỳ, đột xuất; tổ chức một số cuộc khảo sát thực tế; nghiên cứu các báo cáo, tài liệu hoặc làm việc trực tiếp với Viện Kiểm sát nhân dân, Toà án nhân dân, Cục Thi hành án dân sự tỉnh và các sở, ngành có liên quan để nắm thông tin và kiến nghị hướng giải quyết về những vấn đề được Ban Pháp chế quan tâm. Riêng giám sát chuyên đề, năm 2012, Ban Pháp chế đã tổ chức 02 Đoàn giám sát gồm: giám sát về tình hình quản lý và sử dụng biên chế sự nghiệp y tế và giáo dục trên địa bàn tỉnh; giám sát về tình hình an ninh trật tự ở nông thôn, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh. 

Ban Pháp chế cũng cử thành viên tham gia cùng các Đoàn giám sát của Đoàn ĐBQH tỉnh, Thường trực và các Ban của HĐND tỉnh như: giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về đầu tư công cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn; giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân đối với các quyết định hành chính về đất đai; giám sát tình hình quản lý ngân sách cấp xã và các hoạt động tài chính khác; giám sát về tình hình an toàn vệ sinh thực phẩm và chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường; về kết quả bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống trong cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số,… phối hợp với Thường trực HĐND một số huyện đôn đốc việc giải quyết các vụ việc khiếu kiện của công dân; tham dự các cuộc họp của Hội đồng tư vấn do UBND tỉnh tổ chức để thảo luận và tìm giải pháp giải quyết các yêu cầu, khiếu nại, tố cáo của công dân. Ban Pháp chế cũng thường xuyên tham gia cùng Viện Kiểm sát nhân dân, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh kiểm tra, khảo sát một số hoạt động của các cơ quan tư pháp địa phương và một số nhà tạm giữ, trại tạm giam của tỉnh.

Trên cơ sở tổng hợp tình hình, đánh giá những ưu điểm, hạn chế và phát hiện những khó khăn, vướng mắc trong quá trình quản lý, thực hiện nhiệm vụ của ngành chức năng, các cơ quan, đơn vị ở địa phương. Từ các đợt giám sát chuyên đề, Ban Pháp chế đã kịp thời đánh giá những mặt mạnh, nguyên nhân hạn chế tồn tại và đề xuất những kiến nghị, giải pháp cụ thể từng vấn đề thông qua các Báo cáo thẩm tra của Ban được trình tại kỳ họp thứ Ba và thứ Tư HĐND tỉnh. Sau giám sát Ban Pháp chế đã kiến nghị với các bộ, ngành Trung ương xem xét sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật cho phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; kiến nghị nhiều giải pháp với UBND tỉnh, các sở, ngành, đơn vị trong tỉnh có liên quan để xem xét, chỉ đạo và có cơ chế, giải pháp phù hợp, hiệu quả hơn trong chức năng quản lý nhà nước ở địa phương. Khi nhận được báo cáo kết quả giám sát và nội dung kiến nghị của Ban Pháp chế, UBND tỉnh đã tiếp thu và chỉ đạo các sở, ngành chức năng, UBND các huyện, thành phố Cà Mau triển khai thực hiện.

Giám sát, khảo sát theo vụ việc cũng được Ban Pháp chế quan tâm. Theo sự phân công của Thường trực HĐND tỉnh, Ban Pháp chế đã chủ trì tổ chức các Đoàn giám sát, khảo sát các vụ việc gồm: giám sát việc giải quyết khiếu nại của ông Nguyễn Văn Sáu, thường trú ấp Bàu Kè, xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước tranh chấp đất đai với bà Lê Thị Thể; giám sát vụ giải quyết đơn khiếu nại của bà Lê Thị Hiền, thường trú ấp Kinh 6, xã Tân Bằng, huyện Thới Bình; khảo sát việc giải quyết đơn yêu cầu của ông Lưu Tấn Lực, thường trú ấp Nhà Luận, xã Tam Giang, huyện Năm Căn. Đồng thời giám sát qua hồ sơ vụ việc theo yêu cầu của ông Tạ Thanh Vân (Tỷ), ở số 54 Lê Lợi, Khóm 3, Phường 2, Thành phố Cà Mau yêu cầu xem xét lại bản án phúc thẩm số 73/2012/DS-PT ngày 13/7/2012 của Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau trong vụ “Tranh chấp ranh giới bất động sản liền kề” giữa ông Vương Chấn Ẻm và ông Tạ Lâm (uỷ quyền cho Tạ Thanh Vân). Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã ban hành 04 văn bản kiến nghị đến Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao để xem xét theo trình tự giám đốc thẩm đối với các Bản án dân sự phúc thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Cà Mau theo yêu cầu, kiến nghị của công dân. Nhìn chung, các kiến nghị của Ban Pháp chế đối với các vụ việc nói trên đều được sự đồng tình của các ngành, địa phương.

Giám sát trên lĩnh vực thi hành pháp luật là rất rộng và có nhiều vấn đề, yếu tố phức tạp, nhạy cảm. Kết quả hoạt động của Ban năm 2012 đạt được là khả quan, tuy nhiên, nhìn chung nhiệm vụ trước cử tri tỉnh nhà còn rất nhiều việc phải làm. Trong Chương trình hoạt động năm 2013, Ban Pháp chế đã đề ra kế hoạch giám sát, khảo sát với nội dung khá phong phú, tin tưởng rằng với sự quyết tâm của tập thể Ban Pháp chế HĐND tỉnh, sự hỗ trợ, giúp đỡ của Thường trực, các Ban và Văn phòng HĐND tỉnh cũng như của các ngành hữu quan, chắc chắn sẽ đạt được nhiều kết quả cao hơn.